Software

Overzicht

Met een laptop ben je natuurlijk niks als je er geen goede software op draait. We moedigen je aan om tijdens je opleiding ervaring op te doen met verschillende besturingssystemen en softwarepakketten, en een open minded attitude te behouden naar nieuwe technologische evoluties toe. Als nieuwkomer kan het aanvankelijk echter moeilijk zijn om je weg te vinden tussen de wildgroei aan beschikbare software. Dit artikel heeft tot doel je wegwijs te maken in de software die beschikbaar is. Het staat je uiteraard vrij om van de aanbevelingen af te wijken. De vaardigheden van een ingenieur overstijgen individuele softwarepakketten, dus als je reeds hetzelfde kan doen met andere software dan diegene die hieronder opgelijst is, dan staat het je vrij om die software te blijven gebruiken.

Bij de aankoop van je nieuwe laptop wordt deze over het algemeen meegeleverd met een versie van Windows. Tegenwoordig wordt nog enkel Windows 10 uitgebracht. Toestellen uitgebracht door Apple worden met een eigen besturingssysteem geleverd. Indien je over een Apple-toestel beschikt kan je via een kleine omweg de nodige software toch gebruiken (virtual machine). Indien je toestel uitgerust is met Linux kan je ook via een gelijkaardige omweg de nodige software gebruiken. In het vervolg wordt uitgegaan van Windows als eerste besturingssysteem.

Hieronder volgt een korte lijst met softwarepakketten die je normaal gezien probleemloos op je laptop kan installeren. Deze lijst is zeker niet compleet maar vormt toch al een goede basis voor de startende student-ingenieur. Deze lijst omvat:

• Owncloud/OneDrive
• Autodesk Inventor 2018
• Autodesk Autocad 2018
• Circuitmaker
• Firefox
• Foxit PDF Reader
• LibreOffice (of Microsoft Office)
• Microsoft Visual Studio 2015 of hoger
• Matlab
• Inkscape
• Arduino IDE
• Smartscope
• F.Lux
• Andere softwarepakketten die enkel in gespecialiseerde vakken aan bod komen: Altium Designer, MPlabX IDE, Xilinx ISE, Vivado (HLS), Inventor HSM

De individuele pakketten worden hieronder nog kort toegelicht.

Owncloud/OneDrive

Als student zal je op regelmatige basis aan opdrachten moeten werken. Hiervoor zal je steeds op je laptop/desktop vertrouwen om deze taken te kunnen voltooien. Het is echter zo dat een computer, hoe duur ook, hoe kwalitatief ook, nog steeds een machine is die kan falen. Het ergste dat eenieder kan overkomen is dataverlies als gevolg van het falen van de harde schijf, een virus, e.d. We raden je dus ten zeerste aan om al je data regelmatig in een backup op te nemen. Een backup kan bestaan uit een externe harde schijf die je dagelijks met je laptop laat synchroniseren. Deze operatie kan echter tijdrovend zijn en je moet ook op regelmatige basis aan die ene externe harde schijf kunnen geraken. Bovendien voer je de handeling zelf manueel uit waardoor je deze procedure snel achter je zal laten, met alle mogelijke gevolgen van dien. Een aantal applicaties laten toe om je data regelmatig op te slaan in the cloud. Owncloud, OneDrive en Dropbox kunnen je deze dienst leveren. De VUB geeft je als student de mogelijkheid om zowel Owncloud als OneDrive te gebruiken. Om owncloud te gebruiken volstaat het om in te loggen met je netID en je wachtwoord dat je ook gebruikt voor PointCarré. Met de Owncloud van de VUB beschik je over een online opslagcapaciteit van 10 GB die je overal ter wereld kan raadplegen zonder privacy-problemen (zie ook deze link). Je kan je bestanden op je computer automatisch met de cloud laten synchronizeren met de gratis desktop client. Verlies je je computer, of raakt je harde schijf defect, dan volstaat het alle data van de online opslag te downloaden naar een andere computer en je kan rustig verderwerken. Een alternatief op Owncloud is Onedrive die ook door de VUB ondersteund wordt. Via deze link vind je meer informatie over OneDrive. Beide softwarepakketten vormen een eerste belangrijke beschermingslijn tegen plotse evenementen die je lokale opslag aantasten. Ze vormen echter geen bescherming tegen het ongewild verwijderen van data (eventueel door een virus). Hierdoor kan je de schade als gevolg van dataverlies redelijk goed beperken. Andere methoden bestaan, maar die zullen pas in de loop van de je opleiding aangehaald worden.

Laat het even duidelijk zijn: dataverlies is geen geldig excuus om je opdracht uit te stellen of niet te moeten afwerken. Geen inzending op de gepaste datum betekent dat je geen punten (een 0/20) zal krijgen, wat ook het excuus is.

Autodesk Inventor/Autocad 2018

Autodesk brengt jaarlijks software uit waarmee het mogelijk wordt om technische tekeningen (Computer Aided Design - CAD) te tekenen in zowel 2D (Autocad) als 3D (Inventor). Als student krijg je de kans om deze (anders dure) software gratis van Autodesk te downloaden, te installeren en te gebruiken. Autodesk geeft je hierbij een studentenlicentie die 3 jaren geldig is waarbij je alle mogelijkheden van beide software kan gebruiken. De algemene downloadlink van Autodesk student is: https://www.autodesk.com/education/free-software/all. Via deze pagina zal je eerst een account moeten aanmaken waarbij je de nodige gegevens invult (VUB e-mailadres, naam, voornaam, enz.). Belangrijk is dat je het e-mailadres van de VUB gebruikt.

Circuitmaker

Tijdens de lessen Ingenieursvaardigheden zal je voor het eerste een aantal elektronica-bordjes (PCB) in Circuitmaker tekenen. Dit pakket valt eveneens onder CAD. Circuitmaker is gratis en kan via deze link (https://circuitmaker.com/) bekomen worden. Ook voor Circuitmaker geldt ook dat je een account moet aanmaken voordat je het kan downloaden. Het downloaden en installeren doe je best thuis. De installer maakt nl. gebruik van een torrentsysteem dat op de campus niet toegelaten wordt. Hierdoor wordt het installeren van Circuitmaker op de campus tegengehouden. Dit pakket zal regelmatige updates krijgen. Die installeer je best thuis om diezelfde reden. De betalende versie van Circuitmaker is Altium Designer en wordt pas vanaf het 3de jaar gebruikt. De docenten in de elektronica kunnen je hiervoor een licentie voor bepaalde duur toewijzen indien dit gerechtvaardigd is.

Firefox

Informatie opzoeken op het internet doe je best met een goede webbrowser. Firefox is een degelijke webbrowser die het opzoeken op een veilige manier toelaat. Firefox kan eveneens gratis geïnstalleerd worden via de downloadpagina. Firefox laat toe om verschillende plugins te gebruiken die het browsen vergemakkelijken. Een aantal ervan zijn Zotero en Adblock. Firefox kan ook uitgerust worden met een plugin (Foxit PDF Reader) om onmiddelijk PDF-bestanden weer te geven zodat deze niet eerst apart gedownload hoeven te worden. Firefox verdient de voorkeur boven Edge (of Internet Explorer).

Foxit PDF Reader

Tijdens je opleiding zal je regelmatig een aantal databladen (datasheets) opzoeken. De fabrikant van een component zal de informatie hiervan in PDF-formaat beschikbaar stellen. Soms kan het gebeuren dat er vreemde symbolen of figuren gebruikt worden. Om deze correct op je scherm weer te geven beschik je uiteraard best over een goede PDF-reader. Een van de goede PDF-readers is Foxit PDF Reader. De gratis versie volstaat al ruimschoots. Ga hiervoor naar de tab "Free Software" en download daar de gewone Foxit versie.

LibreOffice (of Microsoft Office)

Als ingenieur in spe zal er je regelmatig gevraagd worden om verslagen te schrijven over laboproeven, bedrijfsbezoeken, enz. Hiervoor bestaan reeds een aantal goede softwarepakketten die toelaten om rapporten te schrijven waarin tekst, grafieken en gegevenstabellen in voorkomen. De volledigheid (en gebruiksgemak) van dergelijke pakketten laat dus toe om op een correcte, duidelijke en foutloze manier de resultaten weer te geven. Softwarepakketten zoals LibreOffice (gratis) en Microsoft Office laten dit toe. Tijdens de eerste lessen Ingenieursvaardigheden zal hierop verder ingegaan worden. Zorg ervoor dat het pakket naast de vermelde mogelijkheden ook over een goede spellingschecker beschikt. Dit is het geval met de 2 vermelde pakketten. In sommige opleidingsonderdelen kunnen er immers punten verloren gaan bij spellings- en/of grammaticafouten.

Microsoft Visual Studio

Als technologie(ver)kenner zal je regelmatig nieuwe stukken code schrijven. In je opleiding zal je je eerste programmeerstappen in Visual Studio zetten (C#). Deze omgeving wordt door veel ervaren en professionele programmeurs gebruikt en wordt heel actief door Microsoft onderhouden. Visual Studio kan je als student gratis bekomen via deze link. Zorg ervoor dat je de Community Edition downloadt en installeert. Deze is zeker voldoende om de lessen informatica te kunnen bijwonen. De minimale versie tijdens de lessen is Visual Studio 2015. Recentere versies zijn zeker OK.

Matlab

Matlab (Matrix Laboratory) is een pakket waarmee je vooral wiskundig (en in matrices) kan programmeren. Door het grote aanbod van toolboxen (matrix operaties, signaalverwerking, beeldverwerking, enz.) is het heel gemakkelijk om hierin snel algoritmes te prototypen voordat de finale implementatie gestart wordt. De studenten in de faculteit Ingenieurswetenschappen kunnen hiervoor een campuslicentie aanvragen. Hierover wordt meer uitleg gegeven tijdens de gepaste opleidingsonderdelen.

Inkscape

Inkscape is een programma waarmee je gevectoriseerde afbeeldingen kan tekenen. Het wordt vooral gebruikt om logo's en schema's tekenen. Het voordeel van een gevectoriseerde afbeelding is dat de afbeelding naar believen geschaald kan worden zonder dat er kwaliteitsverlies optreedt. Inkscape kan ook gebruikt worden om de output van CAD-programma's te dupliceren en te exporteren naar een PDF-bestand (zie hierover meer in de lessen Circuitmaker). Inkscape kan gedownload worden via deze link en is volledig gratis.

Arduino IDE

Arduino is een microcontroller-gebaseerd platform die toelaat om snel ingebedde applicaties te prototypen. De community rond dit platform groeit dag na dag en hierdoor is er ook onnoemelijk veel voorbeeldcode beschikbaar. Heel veel programmabibliotheken zijn ook al beschikbaar zodat een gebruiker hiermee snel o.a. een stepper kan aansturen, informatie op een schermpje kan weergeven, enz. Al tijdens je eerste jaar industrieel ingenieur zal je met dit platform kennismaken. Naast het beschikken over een Arduino-Uno bordje dien je ook de Arduino IDE te installeren. Deze software is volledig gratis en kan hier gedownload worden.

Smartscope

Tijdens het prototypen van een elektronische schakeling kan het voorvallen dat de schakeling zich niet naar wens gedraagt. Op dit moment is het onontbeerlijk dat men met de juiste apparatuur de schakeling kan debuggen. Een oscilloscoop is hierbij het middel bij uitstek aangezien het hiermee mogelijk is om signalen over een langere tijdspanne te monitoren. Een draagbare en betaalbare oscilloscoop is die van labnation. Deze is reeds te vinden voor € 225 en de visualisatie gebeurt op een computerscherm. De software om deze oscilloscoop te gebruiken is volledig gratis en kan via de Labnation-website gedownload worden.

F.Lux

Soms kan het voorvallen dat je als student tot in de late uurtjes aan een opdracht werkt. Het is echter wetenschappelijk aangetoond dat het gebruik van een computerscherm een negatieve impact heeft op de bioritme tijdens de late (donkere) uren net voor het slapengaan. Schermen stralen van nature een blauw licht uit dat in de natuur enkel in de vroege ochtend voorkomt. Blauw licht stimuleert m.a.w. het wakker worden en dus niet het in slaap geraken. Om dit effect te minimaliseren hebben een aantal onderzoekers een applicatie ontwikkeld die het scherm roder laat uitschijnen tijdens de late uren. Op windows kan je de gratis software F.Lux installeren. F.Lux (RedShihft onder Linux) verandert het scherm automatisch naar een rodere gloed vlak na zonsondergang. F.Lux houdt hierbij ook rekening met efemeriden zodat de verkleuring met het moment van het jaar overeenkomt.

Andere softwarepakketten

Naast de bovenvermelde pakketten wordt ook specialistische software gebruikt. Deze software zal hier niet verder vermeld worden. Tijdens de lessen zal hierover nog een woordje gesproken worden. Deze pakketten worden typisch pas vanaf het 3de jaar gebruikt.